Άνω-κάτω το «Αρεταίειο» μετά την καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση

Ρεπορτάζ: Βίκυ Καλοφωτιά

Ήταν το 2006, όταν η Αμερικανίδα ακτιβίστρια και θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, Tarana Berk (Ταράνα Μπερκ) άρχισε να χρησιμοποιεί τον όρο #Me Too («κι εγώ επίσης») για να παροτρύνει κι άλλες γυναίκες με παρόμοιες δραματικές εμπειρίες βιασμού, σωματικής και λεκτικής βίας, σεξουαλικής παρενόχλησης και κατάχρησης εξουσίας σε επαγγελματικό χώρο, να υπερασπιστούν τον εαυτό τους «σπάζοντας» τη σιωπή τους.

Από τότε μέχρι σήμερα, το #Me Too έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο κοινωνικό κίνημα φτάνοντας μέχρι και την Ελλάδα, όπου μετά την καταγγελία της Ολυμπιονίκη, Σοφίας Μπεκατώρου, για σεξουαλική κακοποίηση από παράγοντα της «Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας», όλο και περισσότερες γυναίκες από τον αθλητικό, καλλιτεχνικό, επιχειρηματικό και επιστημονικό κλάδο βρίσκουν το θάρρος να ομολογήσουν δημόσια το δικό τους αντίστοιχο βίωμα. Ανάμεσά τους και μια φοιτήτρια του Τμήματος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, η οποία προέβη σε γραπτή καταγγελία μέσω του Συλλόγου Φοιτητών Ιατρικής Αθήνας «Γρηγόρης Λαμπράκης» («ΣΦΙΑ») κατηγορώντας για σεξουαλική παρενόχληση έναν ειδικευόμενο γιατρό σε παράταση του «Αρεταίειου Νοσοκομείου Αθηνών».

«Με πλησίασε και μου έπιασε την πλάτη. Του είπα: μην με αγγίζετε, σας παρακαλώ»

Ειδικότερα, παρατίθενται παρακάτω χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το εν λόγω κείμενο της καταγγελίας που απεστάλη προς το Διευθυντή του αρμόδιου Τμήματος του νοσοκομείου:

[…] «Σηκώθηκε και ήρθε και στάθηκε μπροστά μου όρθιος ενώ εγώ καθόμουν και μου έδωσε το χέρι του λέγοντάς μου «δεν συστηθήκαμε». Δεν του έδωσα το χέρι μου και του είπα «ναι, οκ δεν χρειάζεται». Τότε μου έπιασε την πλάτη και τραβήχτηκα. Με πλησίασε και μου ξαναέπιασε την πλάτη. Του είπα «μην με αγγίζετε, σας παρακαλώ». Μου είπε «κουρδισμένη σας βρίσκω αλλά δεν μας λέτε ποιος σας κούρδισε». Του είπα «μην με ειρωνεύεστε».

[…] «Στη συνέχεια απευθύνθηκα στο διευθυντή της κλινικής ο οποίος ενοχλημένος από αυτό που του περιέγραψα, μου διευκρίνισε ότι ο… είναι στο φάσμα των ψυχωτικών, ότι τις προάλλες είχε σπάσει μια πόρτα στο νοσοκομείο και ότι τσακώνεται με τους συγγενείς των ασθενών, θέλοντας να καταλήξει στο ότι θα πρέπει να κάνω υπομονή και να μην το παίρνω προσωπικά. Όταν του είπα ότι δεν θα έπρεπε να βρίσκεται ένας τέτοιος άνθρωπος στο χώρο αυτόν με την ιδιότητα του ιατρού μου είπε ότι συμφωνεί και ότι δεν θα του ανανεώσει τη σύμβαση».

«Η προσπάθεια συγκάλυψης φανερώνει το συστηματικό μηχανισμό αποσιώπησης, για να μη θιγεί το “κύρος” μιας συντεχνίας»

[…] «Την επόμενη μέρα με φώναξε στο γραφείο του ο υπεύθυνος φοιτητών, επίσης χειρουργός. Χωρίς να έχω πει οτιδήποτε άρχισε να μου περιγράφει το πόσο κακή ιδέα θα ήταν το να κάνω μήνυση. Μου είπε ότι ο… θα με πάει στα δικαστήρια με καταγγελία για συκοφαντική δυσφήμιση, θα έχει δικηγόρους και πληρωμένους μάρτυρες, δεν θα μπορώ να κάνω τίποτα και θα έχω πρόβλημα στο μέλλον και θα το βρω μπροστά μου όταν κάνω ειδικότητα γιατί θα με κυνηγήσει και δεν θα το αφήσει έτσι».

»Επιπλέον μου είπε ότι έχω δίκιο αλλά δεν είμαστε στην Αμερική, είμαστε στην Ελλάδα όπου το τι είναι δίκαιο δεν μετράει. Επίσης μου είπε ότι το χιούμορ στην Ελλάδα είναι κάπως πιο χοντροκομμένο και έχει μέσα το πρόστυχο στοιχείο και ότι δεν θα πρέπει να το παρεξηγώ. Του εξήγησα ότι δεν συμφωνώ με τα επιχειρήματά του και τότε μου είπε ότι τον προβληματίζει που στεναχωριέμαι και έχω πάρει τόσο κατάκαρδα ένα τέτοιο γεγονός, που όπως είπε “δεν είναι και κάτι”. Από την επόμενη ημέρα πήγαινα στην κλινική απλά για την παρουσία και καθόμουν στο γραφείο των ειδικευομένων ή και έξω από το νοσοκομείο».

Αμέσως μετά τη γνωστοποίηση του περιστατικού προς τη Διοίκηση του νοσοκομείου, ο «ΣΦΙΑ» κάλεσε τους φοιτητές της Ιατρικής Σχολής σε κινητοποίηση διοργανώνοντας συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στις 16.3.2021 έξω από το χώρο του νοσοκομείου, τονίζοντας πως «το παραπάνω περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο. Έχουμε δει ή έχουμε πληροφορηθεί για αντίστοιχα σε μια σειρά από έδρες. Η προσπάθεια συγκάλυψης φανερώνει το συστηματικό μηχανισμό αποσιώπησης, για να μη θιγεί το «κύρος» μιας έδρας, μιας σχολής, μιας συντεχνίας».

Τι απαντά ο διευθυντής του Τμήματος του νοσοκομείου με επιστολή προς τον  ΣΦΙΑ

Μία εβδομάδα αργότερα ήρθε η γραπτή απάντηση από το γραφείο του διευθυντή του εν λόγω Τμήματος του νοσοκομείου προς τα μέλη του «ΣΦΙΑ», αποσπάσματα από την οποία παρουσιάζονται ακολούθως:

[…] «Θεωρώ απαράδεκτη τη συμπεριφορά του ειδικευομένου όπως αυτή αναφέρεται στην ανωτέρω καταγγελία, την κατακρίνω και την καταδικάζω απερίφραστα, ζητώ δε προσωπικά συγγνώμη για αυτήν. Ευθύς εξαρχής υπήρξε θεσμική αντίδραση εντός του περιορισμένου πλαισίου δυνατοτήτων δράσης μου, το οποίο καθορίστηκε από το ότι δεν υπήρξε έγγραφη καταγγελία παρά τις επανειλημμένες προτροπές εκ μέρους προς τη φοιτήτριά μας για το αντίθετο. Δεδομένης όμως της ηθικής βαρύτητας του περιστατικού, ο καταγγελλόμενος ειδικευόμενος ετέθη σε υποχρεωτική άδεια 6 εβδομάδων και η απάντηση στο αίτημά του περί ανανέωσης της σύμβασης εργασίας του ήταν αρνητική.

[…] «Η οποιαδήποτε έγγραφη καταγγελία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πλήρη διερεύνηση τέτοιων υποθέσεων, η οποία γινόταν και θα γίνεται πάντοτε, χωρίς καμία προκατάληψη και διάθεση συγκάλυψης. […] Ουδείς/μία μπορεί να εργάζεται στην κλινική, στο νοσοκομείο και στο Πανεπιστήμιο, εφόσον δεν σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το δικαίωμα του καθενός μας να αισθάνεται ασφαλής στο χώρο εκπαίδευσης και εργασίας. Δεσμεύομαι προσωπικά πως υπήρξα ανέκαθεν και θα παραμείνω στρατευμένος στην προσπάθεια πρόληψης και αποφυγής τέτοιων περιστατικών, στην πλήρη διερεύνησή τους εφόσον συμβαίνουν και καταγγέλλονται, στη στήριξη των θυμάτων αλλά και στην απόδοση ευθυνών στους εμπλεκόμενους».

Υπάρχουν φοιτητές που γνωρίζουν κι άλλα για το περιστατικό αλλά φοβούνται να μιλήσουν

Σε γραπτή επικοινωνία της γράφουσας με το «Σωματείο Εργαζομένων του Αρεταίειου Νοσοκομείου» δεν δόθηκε καμία απολύτως απάντηση εκ μέρους των εκπροσώπων τους, όπως επίσης ούτε από τον «ΣΦΙΑ». Πληροφορίες, ωστόσο αναφέρουν ότι υπάρχουν αρκετοί ακόμη φοιτητές που γνωρίζουν περαιτέρω λεπτομέρειες για το περιστατικό αλλά φοβούνται να μιλήσουν. Αιτία; Ο φόβος, μήπως όλη αυτή η στάση τους αποβεί τελικά εις βάρος τους και αποδειχθεί μοιραίο για τη μετέπειτα πορεία τους αφότου αποφοιτήσουν από τη Σχολή και αρχίσουν να ασκούν το ιατρικό λειτούργημα ως επαγγελματίες…

Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν επίσης ότι η καταγγέλλουσα φοιτήτρια έχει πλέον αποχωρήσει από το νοσοκομείο, κάτι που δημιουργεί ερωτήματα, λαμβάνοντας υπ’όψιν τη γραπτή διαβεβαίωση του διευθυντή της συγκεκριμένης νοσοκομειακής πτέρυγας ότι «ο καταγγελλόμενος ειδικευόμενος ετέθη σε υποχρεωτική άδεια και η απάντηση στο αίτημά του περί ανανέωσης της σύμβασης εργασίας του ήταν αρνητική» και άρα δεν θα αποτελούσε πια εστία πρόκλησης προβλημάτων απέναντι στην καταγγέλλουσα κατά τη διάρκεια της άσκησης των φοιτητικών καθηκόντων της στο χώρο του νοσοκομείου.

Σε κάθε περίπτωση, τόσο η συγκεκριμένη καταγγελία, όσο και άλλες παρόμοιες, που δεν σταματούν να έρχονται στο φως της δημοσιότητας, φαίνεται πως αποτελούν την ολοζώντανη απόδειξη ότι έγινε η αρχή για τη σταδιακή πάταξη του «τέρατος» της κάθε μορφής παρενόχλησης. Και αυτό είναι κάτι, που για πρώτη φορά μοιάζει πιθανό, έστω και στο μακρινό μέλλον, όσο θα υπάρχουν γυναίκες που βρίσκουν επιτέλους τη φωνή τους και δεν διστάζουν να τη χρησιμοποιήσουν πιο δυνατά από ποτέ άλλοτε.