Μετρώντας πάνω από 6.500 ώρες πτήσης, με εμπειρίες έντονες και αναμνήσεις ανεξίτηλες από το σύνολο της πτητικής του πορείας, ο Υποπτέραρχος Ιπτάμενος ε.α., Ιωάννης Βαμβάκος, έχει κερδίσει τη δική του θέση μέσα από την άοκνη προσφορά του στην Πολεμική Αεροπορία και το συνάνθρωπο.
Από την εποχή της εισαγωγής του στη Σχολή Ικάρων με το όνειρο να πετάξει μαχητικά αεροσκάφη μέχρι τη συμμετοχή του σε αποστολές διάσωσης προσφύγων στο Αιγαίο και αεροδιακομιδών σε απομακρυσμένα νησιά της Ελλάδας, όλα μαρτυρούν ακριβώς αυτό: ότι η απόφασή του να υπηρετήσει το συγκεκριμένο αντικείμενο ήταν κάτι παραπάνω από απλά σωστή και δικαίωσε απόλυτα αυτό που του είχε πει κάποτε, ένας παλιός πιλότος: «Εσύ, νεαρέ μου είσαι πολύ καλός για πιλότος».
Ο ίδιος αποκαλύπτει με λεπτομέρεια σημαντικές στιγμές αυτής της πολύχρονης διαδρομής και παράλληλα ερμηνεύει -μεταξύ άλλων- τι θα σημάνουν μελλοντικά οι προσπάθειες της Ελλάδας για ενίσχυση του αμυντικού της συστήματος, το ρόλο της γειτονικής Τουρκίας, τη σοβαρή έλλειψη ελικοπτέρων αεροδιακομιδών στη χώρα μας, αλλά και τι κρύβεται πίσω από την επίθεση στο Ιράν από το Ισραήλ.
«Είσαι το μάννα εξ ουρανού, η άνωθεν σωτηρία για όσους κινδυνεύουν σε στεριά και θάλασσα…», τονίζει σε κάποιο σημείο της συζήτησής μας.
Και κάπου εκεί, ο χρόνος σταματά…
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
Το 1983 εισαχθήκατε στη Σχολή Ικάρων ξεκινώντας έτσι τη διαδρομή σας στην Πολεμική Αεροπορία. Ποια ήταν τα όνειρά σας επιλέγοντας αυτό το αντικείμενο;
Πολύ όμορφη ερώτηση, που με πηγαίνει πραγματικά πολλά χρόνια πίσω. Με φέρνει στην εποχή που τελείωνα το Λύκειο, στην Πρότυπο Ευαγγελική Σχολή στη Νέα Σμύρνη και σαν αρχική επιλογή ήθελα να γίνω γιατρός. Επίσης, μου άρεσαν οι υπολογιστές, που οι σχετικές πανεπιστημιακές και πολυτεχνικές σχολές εκείνη την εποχή ήταν στα σπάργανα, ένα αντικείμενο εξαιρετικά ελκυστικό και με καλό μέλλον.
Είχαμε τότε έναν φίλο του πατέρα μου, που παίζαμε μαζί τένις, μεγάλο σε ηλικία, που ήταν παλιός πιλότος, ο οποίος είχε πολεμήσει το ’40, είχε εκπαιδευτεί στη Ροδεσία, και μου έλεγε ιστορίες από τον πόλεμο. Θυμάμαι ακόμη που μου έλεγε «Εσύ, νεαρέ μου είσαι πολύ καλός για πιλότος».
Σιγά-σιγά, λοιπόν μου πέρασε την ιδέα του τι ωραία που είναι να πετάς. Ο μύθος του ιπταμένου περιβαλλόταν ούτως ή άλλως ανέκαθεν από μία μαγεία. Οπότε στα 18 μου χρόνια, βρέθηκα να δηλώνω πρώτη τη Σχολή Ικάρων και στις 19 Σεπτεμβρίου του 1983 μπήκα στη Σχολή χωρίς να ξέρω τι να περιμένω.
Ζορίστηκα πολύ στη Σχολή, όπως όλοι μας τότε, όμως μου άρεσε, αγάπησα την πτήση και το αεροπλάνο, το είδα σαν πρόκληση και τελικά τα κατάφερα. Ένιωσα ότι οι πτήσεις ήταν ένα κομμάτι του εαυτού μου, της ψυχής μου. Το να πετάς, να έχεις εσύ τον έλεγχο του αεροσκάφους σου, σου δίνει πραγματικά μοναδικά συναισθήματα…
Σήμερα, που έχετε γράψει πάνω από 6.500 ώρες πτήσης, ποια είναι η εντονότερη εμπειρία που βιώσατε κυρίως στην έναρξη της εναέριας θητείας σας;
Πολλές εμπειρίες χαράσσονται, οι οποίες έχουν να κάνουν ή με μαγικές στιγμές στον αέρα ή όταν σου συμβαίνουν διαδικασίες ανάγκης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το γεγονός ότι καταφέρνεις και ζεις, είναι ένας συνδυασμός ικανοτήτων, τύχης και παρέμβασης του Θεού ή της μοίρας, όπως λένε κάποιοι.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά μία πτήση με Τ-37, όταν κάναμε εξιδεικευμένη εκπαίδευση μεταξύ εκπαιδευτών. Ξεκινήσαμε από τα 20.000 πόδια, το αεροσκάφος δεν έβγαινε από την περιδίνηση (ιδιάζουσα κατάσταση πτήσης) που έπρεπε να βγει κανονικά, το οποίο όπως ανακαλύψαμε μετά, οφειλόταν σε βλάβη.
Δοκιμάσαμε όλες τις πιθανές ενέργειες για έξοδο από την περιδίνηση, τα δευτερόλεπτα έμοιαζαν αιώνες, η γη κάτω μας είχε πάρει ένα γκρι χρώμα, το αεροσκάφος στρόφαρε επιταχυνόμενο συνέχεια, χάνοντας ύψος.
Στα 10.000 πόδια σηκώσαμε λαβές για να το εγκαταλείψουμε αλλά, κάνοντας μια τελευταία προσπάθεια, στα όρια της επιβίωσης, ευτυχώς καταφέραμε και ανακτήσαμε τον έλεγχό του, στα 8000 πόδια και το επαναφέραμε σε ευθεία και ελεγχόμενη πτήση στα 6000 πόδια, πάνω από τα βουνά της Κυπαρισσίας, που είχαν υψόμετρο 4000 πόδια…
Προσγειωθήκαμε ιδρωμένοι και σχεδόν τρέμοντας, χωρίς να πάθουμε τίποτα.
Κοιτώντας πίσω, σε όλα τα χρόνια της πτητικής σας διαδρομής, υπάρχει κάτι που δεν υλοποιήσατε και έχει μείνει ως απωθημένο;
Πραγματοποίησα την πλειονότητα των ονείρων που είχα. Ωστόσο, τελειώνοντας τη Σχολή Ικάρων, το όνειρό μου, όπως όλων μας, ήταν να πετάξω μαχητικά αεροσκάφη. Μετά την αποφοίτησή μου το 1987 και το πέρας της πτητικής μας εκπαίδευσης στην Καλαμάτα, έμεινα στην 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος, ως εκπαιδευτής, επιθυμώντας να εκπαιδεύσω νεότερους αξιωματικούς και Ικάρους στα αεροσκάφη Τ-2Ε και Τ-37, συσσωρεύοντας εμπειρία και ώρες πτήσης, ώστε να μετατεθώ σε μαχητικά, σε λίγα χρόνια.
Έκανα, λοιπόν υπηρεσιακές αναφορές για να υπηρετήσω στα Mirage 2000, στην Τανάγρα. Το 1994, ενώ ήμουν ήδη σε διαδικασία μετάθεσης, περνώντας τις ετήσιες ιατρικές εξετάσεις τον Ιούνιο, ανακάλυψαν οι γιατροί μια αρχόμενη βαρηκοΐα, στις πολύ χαμηλές συχνότητες, που ίσως οφειλόταν στα αεροσκάφη Τ-37, των οποίων ο έντονος θόρυβος των υψίσυχνων κινητήρων του, προκαλούσε προβλήματα ακοής σε αρκετούς ιπταμένους. Η υποτιθέμενη αυτή πάθηση, σήμαινε ότι δεν μπορούσα να πάω στα μαχητικά, οπότε βρέθηκα στα ελικόπτερα.
Η διάγνωση, όπως αποδείχθηκε μετά, ήταν μάλλον εσφαλμένη, γιατί 2-3 χρόνια αργότερα η ακοή μου επανήλθε σε σχεδόν φυσιολογικά όρια, αλλά πια είχα πάρει την πορεία των ελικοπτέρων, κάτι το οποίο δεν μετάνιωσα ποτέ.
Το αστείο ήταν ότι ενώ όντως είχα μια ελαφρά βαρηκοΐα στις χαμηλές συχνότητες, η ακοή μου στο μεγαλύτερο μέρος των συχνοτήτων ήταν άψογη, και δεν με πίστευε κανένας συνάδελφος, γιατί όταν πετούσα, τοποθετούσα χαμηλά την ένταση του ασυρμάτου, οπότε ο συγκυβερνήτης και ο μηχανικός πτήσεων, μέλη του πληρώματος, μου έλεγαν «Εσύ είσαι που δεν ακούς; Μάλλον μας κοροϊδεύεις όλους…»!!
Πέταξα όλους τους τύπους ελικοπτέρων, της Πολεμικής Αεροπορίας, συμπλήρωσα περισσότερες από 4500 ώρες πτήσης σε αυτά, έσωσα εκατοντάδες ανθρώπους, συμμετείχα σε δύσκολες αποστολές αεροδιακομιδών, μετέφερα Πρωθυπουργούς, Υπουργούς, Προέδρους, Έλληνες και ξένους ανώτατους πολιτειακούς και στρατιωτικούς άρχοντες σε απαιτητικές αποστολές. Έχω ζήσει μοναδικές στιγμές…
Ποιες από αυτές τις στιγμές θα ξεχωρίζατε;
Όταν πετάς και εκτελείς αποστολές διάσωσης, ξέρεις ότι αν δεν απογειωθείς και δεν πας για να μαζέψεις αυτόν που κινδυνεύει, θα πεθάνει. Έχουμε «οργώσει» το Αιγαίο, μου έχει τύχει να μαζέψω ανθρώπους από τη θάλασσα, από βουνά, σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, χιόνια, καταιγίδες, βροχές. Το ίδιο όσον αφορά και στις αεροδιακομιδές. Είσαι το μάννα εξ ουρανού, η άνωθεν σωτηρία για όσους κινδυνεύουν σε στεριά και θάλασσα…
Θυμάμαι την περίπτωση ενός μικρού κοριτσιού στα Δωδεκάνησα, σε κάποιο νησί, στο οποίο πήγαμε με ελικόπτερο ΑΒ-205 για αεροδιακομιδή, δύσκολη περίπτωση, με άσχημο καιρό, οριακό. Όταν προσγειωθήκαμε στη Ρόδο για να μεταφερθεί το κοριτσάκι στο εκεί νοσοκομείο και κρατήσαμε τον κινητήρα, ήρθε ο πατέρας του και μου φίλησε τα χέρια. Αν συγκινούμαι για κάτι, είναι αυτό…
Άλλο ένα περιστατικό που έχει χαραχτεί στη μνήμη, είναι μια διάσωση στην Κάσο, όπου βούλιαζε ένα πλοίο και πήγαμε με το Super Puma στον οποίο ήμουν κυβερνήτης και μαζέψαμε 14 άτομα. Όταν τελειώσαμε την αποστολή, βράδυ σχεδόν και κατευθυνόμασταν στην Κάρπαθο για να τους παραδώσουμε σε ιατρική ομάδα, γύρισα προς την καμπίνα και είδα 14 ζευγάρια βρεγμένα μάτια να με κοιτάζουν γουρλωμένα, με μία έκφραση ευγνωμοσύνης, απορίας και σεβασμού, που δεν θα ξεχάσω ποτέ…
Στο πλαίσιο των προσπαθειών της Ελλάδας να εκσυγχρονίσει τον εναέριο στόλο της εντάσσεται η προμήθεια Rafale και η πρόθεση αγοράς αεροσκαφών F-35. Πώς αυτό θα μπορέσει να ενισχύσει την αντιμετώπιση των αυξανόμενων προκλήσεων στην περιοχή, ιδιαίτερα με την κλιμάκωση της έντασης με τη γειτονική Τουρκία;
Την προηγούμενη δεκαετία δεν υπήρξε καμία ιδιαίτερη προσθήκη σε θέματα μείζονος εξοπλισμού, οπότε μείναμε εξοπλιστικά και εφοδιαστικά πάρα πολύ πίσω και από πλευράς απόκτησης νέων αεροσκαφών αλλά και συντήρησης αυτών που είχαμε. Τα F-16, τα Mirage 2000 και τα Phantom έμειναν πίσω από θέμα ανταλλακτικών και οπλισμού, οπότε έπεσε αρκετά η διαθεσιμότητά τους.
Οι σύμμαχοί μας και η κυβέρνηση της χώρας έχουν καταλάβει τα διαλαμβανόμενα στην περιοχή μας και ενστερνίζονται την άποψη ότι η γραμμή άμυνας της Ευρώπης και της Δύσης γενικότερα θα είναι το Αιγαίο. Δεν είναι τυχαίο ότι εξοπλιζόμαστε σε μεγάλη έκταση και βάθος όλως ξαφνικά.
Μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία είναι ισχυρός παίκτης. Όπως φαίνεται, λοιπόν η επαμφοτερίζουσα πολιτική της, του επιτήδειου ουδέτερου και του αφερέγγυου συμμάχου που έχει επιλέξει, έχει πλέον γίνει κατανοητή από τα άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μας ωθήσουν αλλά και βοηθήσουν, με το αζημίωτο βέβαια, στο να εξοπλιστούμε πάρα πολύ. Οι εξοπλισμοί με τελευταίας τεχνολογίας και υπερσύγχρονα αεροσκάφη, ραντάρ και αντιβαλλιστικά συστήματα, είναι ακριβή, κοστοβόρα υπόθεση…
Aυτήν τη στιγμή, βρισκόμαστε σε πολύ ισχυρή θέση με τα Rafale και τα F-16 που έχουμε και εκσυγχρονίζονται. Είμαστε ήδη δύο σκαλιά πιο πάνω από την Τουρκία. Όταν θα ολοκληρωθεί το πακέτο των οπλικών συστημάτων που έχουμε υπολογίσει, λάβει, εκσυγχρονίσει αλλά και παραγγείλει στην παρούσα φάση, τότε το πράγμα θα έχει ως εξής:
Το F-35 ως αεροσκάφος πλήρους αεροπορικής υπεροχής, αόρατο, θα μπαίνει στην Τουρκία ή στην όποια εχθρική ενδοχώρα κάνοντας από μόνο του ένα έργο, για το οποίο απαιτούνται σήμερα 4-5 διαφορετικοί τύποι αεροσκαφών. Θα καταστέλλει την εχθρική αεράμυνα, θα συλλέγει πληροφορίες, θα κάνει ηλεκτρονικό πόλεμο και παρεμβολές, θα χτυπά επιλεγμένους στόχους και θα δίνει δεδομένα στόχων σε Rafale, τα οποία θα εξασφαλίζουν αεροπορική υπεροχή και στα F-16 Viper, τα οποία θα αποτελούν την κύρια δύναμη και θα καταστρέφουν στόχους και αεροσκάφη στον αέρα, όπως και τα Rafale.
Μαζί και με τις φρεγάτες Belharra, θα έχουμε ένα δικτυοκεντρικό σύστημα επιχειρήσεων, που θα συνδυάζεται με επίγεια ραντάρ και κέντρα ελέγχου και διοίκησης. Όλα αυτά τα στοιχεία, θα επικοινωνούν μεταξύ τους μεταφέροντας πληροφορίες και εικόνα μάχης. Σημειώνουμε ότι τα F-35 διαθέτουν ιδιαίτερο σύστημα επικοινωνίας, μη υποκλεπτόμενο, που τους επιτρέπει να επικοινωνούν μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα κλειστό κύκλωμα που χτυπάει ό,τι θέλει και είναι απρόσβλητο.
Ακούγεται ότι το καλοκαίρι που έρχεται, η Ελλάδα θα διαθέτει μόνο 2 ελικόπτερα: ένα Super Puma για έρευνα-διάσωση και ένα AW-109S TREKKER δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Την ίδια ώρα, το υπουργείο Υγείας «πάγωσε» τα σχέδια για την αγορά νέων ελικοπτέρων αεροδιακομιδών. Πώς το σχολιάζετε αυτό;
Το κομμάτι της έρευνας-διάσωσης είναι ένα από τα θέματα στα οποία η Τουρκία έχει εστιάσει την επεκτατική και αναθεωρητική της πολιτική μαζί με την αμφισβήτηση του εύρους του εναέριου χώρου μας, το δικαίωμα επέκτασης στα 12 μίλια, θέτοντας casus belli, την μη κατάθεση σχεδίων πτήσεων, το γκριζάρισμα κάποιων περιοχών, την αμφισβήτηση κυριότητας νήσων και νησίδων, όπως και την αποστρατικοποίηση νήσων του Ανατολικού Αιγαίου.
Η έρευνα-διάσωση στο Αιγαίο αποτελεί ένα πεδίο, στο οποίο η Τουρκία διατείνεται ότι η Ελλάδα δεν πρέπει και δεν μπορεί να εκτελεί επιχειρήσεις και να έχει τον έλεγχο σε όλο το Αιγαίο αλλά μόνο στο μισό.
Έχει μάλιστα δημοσιεύσει σχετικό χάρτη από το 1988, όπου κόβει το Αιγαίο στη μέση, τον οποίο συμπλήρωσε το 2020 βγάζοντας έναν καινούριο χάρτη, επικυρώνοντας τον στο εσωτερικό της με έναν καινούριο νόμο, που λέει ότι η Τουρκία θα μπορεί να εκτελεί έρευνα και διάσωση στο μισό Αιγαίο συν την περιοχή νότια της Καρπάθου, Κάσου, σχεδόν μέχρι την Κρήτη. Είναι η περίφημη ζώνη που συμπίπτει με το δόγμα της Τουρκίας για τη «Γαλάζια Πατρίδα».
Πρόκειται για ένα θέμα, το οποίο ακουμπάει τα όρια της ανθρωπιστικής σφαίρας και του πεδίου της διάσωσης της ανθρώπινης ζωής, ύψιστη προσφορά στον συνάνθρωπο. Με το πρόσχημα αυτό η Τουρκία λέει ότι «έχω τα μέσα και μπορώ να κάνω αυτήν την ανθρωπιστική αποστολή στο μισό Αιγαίο». Βέβαια αυτή η θεωρία με κανέναν τρόπο δεν έχει άδολα κίνητρα, γιατί η Τουρκία το κάνει για να έχει πρόφαση και να διεκδικήσει κυριαρχικά δικαιώματα στο χώρο του Αιγαίου.
Η Ελλάδα έχει να καλύψει ένα πολύ μεγάλο FIR (Περιοχή Πληροφοριών Πτήσεων). Βάσει του ICAO (Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας) η Ελλάδα είναι υπεύθυνη για τη διάσωση ανθρώπων και την παροχή βοηθείας σε όλα τα αεροπορικά ατυχήματα, σύμφωνα με το άρθρο 25 της Συμφωνίας του ICAO, του 1947, που έγινε εθνικός νόμος.
Στα ναυτικά ατυχήματα, γενικά ο IMO (Διεθνής Οργανισμός Ναυσιπλοΐας) προκρίνει ότι οι παράκτιες χώρες πρέπει να συμφωνήσουν. Δεν είναι σαφής, προτάσσει όμως την ταύτιση των περιοχών με τον ICAO.
Τα Super Puma ελικόπτερα που διαθέτει η Ελλάδα για αποστολές έρευνας διάσωσης, αλλά και αεροδιακομιδών, όταν απαιτείται, δυστυχώς για κάποιους λόγους, οι οποίοι οφείλονται σε σειρά λαθών και παραλείψεων από πλευράς πολιτειακής ηγεσίας, έχουν σήμερα χαμηλή έως οριακή διαθεσιμότητα. Από τα 12 που διαθέτει η ΠΑ, επιχειρησιακά φαίνεται ότι είναι 3-4, τα οποία ελπίζουμε να έχουμε για το καλοκαίρι, αν όλα βέβαια πάνε καλά. Γίνονται σοβαρές προσπάθειες από την ΠΑ, αυτήν τη στιγμή όμως, η αλήθεια είναι ότι είμαστε πραγματικά οριακοί.
Αναφορικά, τώρα, με τις αεροδιακομιδές στα βουνά, που είναι επίσης κάτι που μας πονάει. Μετά το ατύχημα που είχε ο Ερμής Θεοχαρόπουλος στα Τζουμέρκα, το 2022, λέγεται ότι υποσχέθηκε ο Πρωθυπουργός στον πατέρα του άτυχου νέου, ότι κανένα άλλο παιδί δεν θα χάσει τη ζωή του μελλοντικά, όπως εκείνος.
Ξεκίνησε, λοιπόν μια σειρά ενεργειών από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και ψηφίστηκε ένα νομοσχέδιο, το οποίο όμως δεν έχει ακόμα τελεσφορήσει. Προβλέπει 6 βάσεις εναέριας διάσωσης και αεροδιακομιδών μόνο για στεριά και μόνο για ημέρα. Γνώμη μου βέβαια είναι ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθεί ως έχει, γιατί αυτά που ζητάει το νομοσχέδιο, με τις προϋποθέσεις που θέτει δεν θα είναι εφαρμόσιμα και εφικτά ποτέ.
Οι αεροδιακομιδές στα νησιά εκτελούνται με τα μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας και του στρατού και άλλα νοικιασμένα ελικόπτερα. Πριν από τρία χρόνια έγινε μια δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αγοράστηκαν επιπλέον 2 αεροσκάφη και 2 ελικόπτερα, τα οποία αξιοποιήθηκαν και εκτελούν ένα πραγματικά μεγάλο κομμάτι αυτών των αποστολών της τάξεως του 30%-40%. Τα μέσα όμως αυτά είναι λίγα.
Επίσης, τα συγκεκριμένα ελικόπτερα, Agusta A-109 Trekker, δεν μπορούν να επιχειρήσουν κατά τις νυκτερινές ώρες σε ελικοδρόμια των νησιών, όπου πραγματικά έχουμε πολλές απαιτήσεις, λόγω περιορισμών των ιδίων των ελικοπτέρων. Εκεί μπορούν να επιχειρήσουν βράδυ μόνο τα Super Puma…
Για να το επιλύσουμε, λοιπόν αυτό, σε εθελοντική βάση, δημιουργήθηκε μια ομάδα στο υπουργείο Υγείας, στην οποία συμμετείχα. Εξετάσαμε όλες τις παραμέτρους, απαιτήσεις και δυνατότητες και καταλήξαμε σε μια εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη επιχειρησιακή και πρώιμη οικονομοτεχνική μελέτη. Συνοψίσαμε μία πρόταση, για να δημιουργηθεί μια καινούρια Μοίρα στην Πολεμική Αεροπορία σε 2-3 χρόνια από τώρα. Αναμένουμε…
Ως ιπτάμενος, έχετε διατελέσει και Διοικητής Αεροπορικού Τομέα του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας-Διάσωσης. Πώς κρίνετε τις συνθήκες που επικρατούν αυτήν τη στιγμή και τη διαχείριση στη Διάσωση Μεταναστών στην περιοχή ευθύνης της Ελλάδας;
Την περίοδο αυτή είμαστε σχετικά σε καλό επίπεδο αναφορικά με το Μεταναστευτικό, σε σύγκριση με όσα ζήσαμε, για παράδειγμα, το 2015, όταν είχαμε απίστευτες ροές. Έχω κάνει και μια μεγάλη σχετική έρευνα για τη δεκαετία 2011-2020 για τη συνδρομή που είχαμε σε αυτές τις διασώσεις από πλευράς όλων των εναέριων μέσων της χώρας μας.
Προσωπικά έχω διασώσει αρκετούς παράτυπους μετανάστες και πρόσφυγες που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες, και από τη θάλασσα αλλά και από βραχονησίδες και έχω χειριστεί, οργανώσει και επιβλέψει πολλά τέτοια περιστατικά.
Πολλές από αυτές τις διασώσεις έγιναν βράδυ και σε άσχημες καιρικές συνθήκες. Συνήθως οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν σωσίβια, τους στοιβάζουν σε πλοιάρια αμφιβόλου ποιότητας χωρίς να υπάρχει πάντα διακινητής. Μετά από λίγο το πλοιάριο, μέσα στο οποίο βρίσκονται άνδρες, γυναίκες και παιδιά, συνήθως βουλιάζει και η ζωή τους βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο.
Εκεί, λοιπόν βλέπεις ανθρώπους που πνίγονται και σαν Ιπτάμενος έχεις υποχρέωση και καθήκον να τους σώσεις.
Θυμάστε ένα τέτοιο χαρακτηριστικό περιστατικό;
Θυμάμαι, όταν με ένα ελικόπτερο Super Puma είχα διασώσει πρόσφυγες από βραχονησίδα που είναι κοντά στην άκρη της Κρήτης. Ήταν βράδυ, μια εικόνα με κεφάλια στη θάλασσα, που τα φώτιζε ο προβολέας.
Τους χτυπούσε το κύμα, ήταν ταλαιπωρημένοι, φοβισμένοι, βρεγμένοι και έτρεμαν από το κρύο. Θυμάμαι ακόμη με πόση ευγνωμοσύνη μας κοίταζαν. Ήμασταν η τελευταία σωτηρία τους…
Η πιο πρόσφατη επίθεση στο Ιράν από το Ισραήλ, με την εκτόξευση πυραύλων και την αποστολή μικρών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, για να προκαλέσει σύγχυση στην ιρανική αεράμυνα, έδειξε την πολυπλοκότητα του οπλοστασίου του Ισραήλ. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση;
Η κίνηση του Ιράν προφανώς ήταν απάντηση στην επίθεση που του έκανε το Ισραήλ, στη Βαγδάτη, σκοτώνοντας κάποιου υψηλόβαθμους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης (κλάδος των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων).
Το Ιράν απάντησε δυσανάλογα με μία μεγάλη επίθεση drones και βαλλιστικών πυραύλων, η οποία όμως είχε ήδη αναγγελθεί και είναι η πρώτη φορά που βλέπαμε μία επίθεση να εξελίσσεται, να την περιμένουν, να έχουν απογειωθεί αεροσκάφη συμμαχικά, να καταρρίπτουν τα drones και τους πυραύλους και τελικά κάποιοι λίγοι πύραυλοι να χτυπούν μία βάση στην έρημο του Ισραήλ χωρίς μεγάλες απώλειες και μηδαμινές σε οπλικά συστήματα και ανθρώπους.
Το Ισραήλ απάντησε μετά από δυο εβδομάδες χτυπώντας επιλεκτικά κάποιο σημείο στο Ιράν δείχνοντας έτσι ότι πάει να προσβάλει εκεί που βρίσκεται το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Και εκεί μάλλον τελείωσε.
Αυτό σημαίνει ότι ήταν η πρώτη φορά που το Ιράν χτύπησε στόχο στο Ισραήλ απευθείας, γιατί μέχρι στιγμής οι πόλεμοι γίνονταν μέσω αντιπροσώπων. Όπως φαίνεται, και με δεδομένη την πρόσφατη απώλεια του Πρόεδρου του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί, θα είναι άκαιρο να επιτεθεί ξανά στο Ισραήλ λόγω των εσωτερικών θεμάτων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει το προσεχές διάστημα.
Βέβαια, μην ξεχνάμε ότι ο πόλεμος σε αστικό περιβάλλον είναι ο χειρότερος πόλεμος. Έχουμε έναν πόλεμο σε κατοικημένη περιοχή, όπου, όσο και να θέλει το Ισραήλ να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες παρ’όλα αυτά θα υπάρξουν. Δεν γίνεται να θέλεις να καταστρέψεις τη Χαμάς χωρίς να υπάρξουν απώλειες.
Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει και η Παλαιστίνη να κάνει το δικό της κράτος, να πάμε σε δημιουργία δυο ανεξάρτητων κρατών. Πρέπει να σταματήσουν να πεθαίνουν γενικά άμαχοι αλλά κυρίως παιδιά, εκατέρωθεν γιατί είναι τα μόνα που δεν φταίνε. Οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να αποτάξουν τη Χαμάς και να ιδρύσουν ένα φιλειρηνικό κράτος, σε όποια σύνορα συμφωνήσουν. Πρέπει να το δουν διαφορετικά το όλο θέμα. Δεν γίνεται να θέλουν τον αφανισμό του Ισραήλ, το οποίο κιόλας είναι κάτι που δεν γίνεται.
Οι πύραυλοι S-400 αποτελούν ένα ισχυρό όπλο αποτροπής, που διαθέτει η Μόσχα απέναντι στην αεροπορία της Δύσης. Επίσης, αποτελούν και το ισχυρότερο αντιαεροπορικό οπλικό σύστημα που διαθέτει η Τουρκία. Τι σημαίνει αυτό για την εικόνα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει μελλοντικά η Ελλάδα στο επιχειρησιακό πεδίο;
Ήδη στη Ρωσία υπάρχουν και τα S-500 αλλά η δύναμη της Ρωσίας δεν είναι αυτά τα αντιεροπορικά αντιβαλλιστικά πυραυλικά συστήματα, καθώς δεν μπορούν να καλύψουν όλη την επικράτειά της. Η δύναμη της Ρωσίας είναι το μέγεθός της αλλά κυρίως τα πυρηνικά της και η αποτροπή που δημιουργείται, γιατί τελικά, αν κινδυνεύσει, θα πρέπει να πατήσει το κουμπί…
Οι αντίστοιχοι S-400 που πήρε η Τουρκία, είναι το μεγάλο λάθος που έκανε, γιατί με αυτόν τον τρόπο επέφερε μία ρήξη και απομόνωση από τη Δύση. Τώρα δεν μπορεί να αξιοποιήσει τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που διαθέτει λόγω των κυρώσεων που επεβλήθησαν μετά από αυτήν την αγορά. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί και η βοήθειά της προς τη Χαμάς, η επαμφοτερίζουσα στάση με το Ρωσικό, αφού είναι πια σύμμαχός της αλλά και της Ουκρανίας, κάνοντάς την επιτήδειο ουδέτερο.
Με λίγα λόγια η αγορά των S-400 από την Τουρκία δεν έχει επιφέρει κάποιο στρατηγικό ή αμυντικό πλεονέκτημα αλλά ούτε και πολιτικό αλλά μάλλον το αντίθετο.
*Πηγή φωτογραφιών: Προσωπικό αρχείο Ιωάννη Βαμβάκου
Βίκυ Καλοφωτιά
Η Βίκυ Καλοφωτιά είναι δημοσιογράφος και απόφοιτη του Προγράμματος Σπουδών Δημοσιογραφίας της Γερμανικής Ακαδημίας Δημοσιογραφίας (Deutsche Journalisten Akademie, DJA) αναγνωρισμένη από την Κρατική Υπηρεσία Εξ’αποστάσεως Εκπαίδευσης (Zentralstelle für Fernunterricht, ZFU). Παράλληλα, είναι Πτυχιούχος Δημοσιογραφίας του Κέντρου Ελευθέρων Σπουδών του Ant1, καθώς και του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Επίσης, είναι Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην «Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική: Διδακτική-Προγράμματα Σπουδών» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Έχει εργαστεί σε ποικίλες ενημερωτικές ιστοσελίδες και εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας αλλά και τοπικής αυτοδιοίκησης υπογράφοντας συνεντεύξεις και άρθρα με έμφαση σε θέματα κοινωνίας στο ελεύθερο και διεθνές ρεπορτάζ. Συγχρόνως υπήρξε και ραδιοφωνική παραγωγός παρουσιάζοντας δικές της εκπομπές με προσκεκλημένους εκπροσώπους του κοινωνικού, ιατρικού, πολιτιστικού και επιχειρηματικού κλάδου από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Σκοπός της είναι να ταξιδεύουν παντού μέσα από την πένα της και να καταγράφει με την κάμερα, ανθρώπινες ιστορίες, που εμπνέουν και κινητοποιούν. Ταυτόχρονα αναζητά πρωτότυπα θέματα από όλο τον κόσμο επιχειρώντας να δίνει βήμα σε αφανείς -και όχι μόνο- ήρωες της καθημερινότητας.