Ιερά Μονή Παναγίας Ξενιάς: Εκεί όπου φυλάσσεται η θαυματουργός Εικόνα της

Ρεπορτάζ: Βίκυ Καλοφωτιά

«Οι προσκυνητές έρχονται στη Μονή για να αποθέσουν στην Παναγία τον πόνο, τις έγνοιες και τις ανησυχίες τους και να βρει η ψυχή τους γαλήνη με τη βοήθεια του Θεού». Με αυτά τα λόγια, η Ηγουμένη της Ιεράς Μονής της Παναγίας Ξενιάς στον Αλμυρό Μαγνησίας ξεκινάει να αφηγείται στη γράφουσα την ιστορία του ιερού ησυχαστηρίου και όλα όσα συνδέονται με την θαυματουργό Εικόνα και τα πλήθη πιστών που προστρέχουν για να την προσκυνήσουν.

Εκεί, στο όρος Όθρυς, σε απόσταση περίπου δέκα χιλιομέτρων από την Εθνική Οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης, στο μοναστήρι που αρχικά ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο, αρχίζει να παίρνει «σάρκα και οστά» ένα οδοιπορικό στο χρόνο με άρωμα κατάνυξης και πίστης.

Η περιπέτεια της θαυματουργού Εικόνας

Σύμφωνα με την παράδοση, η Εικόνα της Παναγίας Ξενιάς έχει διασωθεί από την εποχή της Εικονομαχίας -από το 720 έως το 840- και πιθανώς τότε να βρισκόταν στα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι ευσεβείς χριστιανοί, προκειμένου να την διασώσουν από την καταστροφική μανία των Εικονομάχων, αναγκάστηκαν να την τοποθετήσουν σε ένα κιβώτιο και να την ρίξουν στη θάλασσα πιστεύοντας πως με αυτόν τον τρόπο αυτή θα διασωθεί. Πράγματι έτσι συνέβη και ήταν θέλημά της να έρθει εδώ στην περιοχή μας.

Εμφανίστηκε σε ένα παραθαλάσσιο χωριό, το οποίο σήμερα ονομάζεται Αχίλλειον και οι κάτοικοι της γύρω περιοχής, πιθανώς την ονόμασαν Παναγία Ξενιά, επειδή ήρθε από κάποια ξένη και άγνωστη περιοχή. Εκεί έχτισαν προς τιμή της ένα μικρό μοναστήρι, το οποίο λίγο αργότερα ήρθαν οι πειρατές και αφού το κατέστρεψαν, του έβαλαν φωτιά. Οι μοναχοί που ήταν εκεί, με κίνδυνο της ζωής τους μπόρεσαν να διασώσουν την εικόνα και όπως διαβάζουμε σε ένα χειρόγραφο, την μετέφεραν εδώ γύρω, σε ένα μοναστήρι που ονομαζόταν Παναγία Κισσώτισα.

Είναι η σημερινή Άνω Μονή Ξενιάς που απέχει από εδώ περίπου δεκατρία χιλιόμετρα και βρίσκεται δυτικά του μοναστηριού της Κάτω Ξενιάς επάνω στις πλαγιές της Όθρυος. Εκεί τοποθέτησαν στον ναό την εικόνα για να την διαφυλάξουν, όπου παρέμεινε για πολλούς αιώνες έως την εποχή της Τουρκοκρατίας. Έτσι με την πάροδο του χρόνου λησμονήθηκε η αρχική ονομασία του μοναστηριού και επικράτησε να ονομάζεται Παναγία Ξενιά από την εικόνα που φιλοξενείτο εκεί.

Την εποχή, όμως της Τουρκοκρατίας, επειδή οι μοναχοί εκεί αντιμετώπιζαν πολλές δυσκολίες από τους Τούρκους, ήρθαν και ανακαίνισαν το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, το οποίο ήταν μετόχι της Άνω Μονής, χτισμένο γύρω στο 1300. Έτσι περίπου το 1750 εγκαταστάθηκαν εδώ φέρνοντας μαζί τους και την εικόνα της Παναγίας Ξενιάς. Με την πάροδο του χρόνου, τα δύο μοναστήρια έγιναν ανεξάρτητα, η Άνω Μονή Ξενιάς, γυναικείο, το οποίο καταστράφηκε το 1980 από τους τοπικούς σεισμούς και επειδή το έδαφος κρίθηκε ακατάλληλο, χτίστηκε το νέο μοναστήρι σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το παλαιό και λειτουργεί από το 1990.

Θαύματα της Παναγίας Ξενιάς

Στις διηγήσεις των θαυμάτων της Παναγίας Ξενιάς δεσπόζουν εκείνα που σχετίζονται με τη διαφύλαξη και διάσωση της Εικόνας της, με θεομηνίες και επιδημίες, όπως όταν μέσα από την ολοκληρωτική καταστροφή των πυρπολημένων Μονών στην περιφέρεια του Πτελεού του Αχιλλείου (ή και του μοναστηριού στην Εύβοια) διασώθηκε μέσα από τις φλόγες που την έζωσαν, μόνο η Εικόνα ή κατά την περιπέτεια του 1819, όταν μόνο αυτή δεν έπεσε στα χέρια των γκέκηδων ενώ βρισκόταν στην ίδια κρύπτη με τα άλλα τιμαλφή που διαρπάχτηκαν.

Άλλο ένα θαυματουργό περιστατικό συνέβη, όταν το το 1867 οι μοναχοί εγκατέλειψαν οριστικά την Άνω Μονή και εγκαταστάθηκαν στην Κάτω, παίρνοντας μαζί τους και την Αγία Εικόνα. Όμως, το πρώτο πρωινό διαπίστωσαν ότι αυτή έλειπε από την περίοπτη θέση, στην οποία την είχαν τοποθετήσει. Όλα τα ψαξίματά τους πήγαν χαμένα. Την επομένη ειδοποιήθηκαν από τον φύλακα της Άνω Μονής, ότι η Εικόνα βρισκόταν εκεί.

Οι μοναχοί πήγαν στην Άνω Μονή και συνόδεψαν τιμητικά την Εικόνα στην Κάτω, την τοποθέτησαν στο ναό, τον οποίο ασφάλισαν με εξαιρετική φροντίδα, όμως και πάλι η Εικόνα είχε γυρίσει τη θέση της στο Άνω Μοναστήρι. Ύστερα από υπόδειξη της Παναγίας στον Ηγούμενο, τελέστηκε ολόθερμη παράκληση μπροστά στην Εικόνα και μεταφέρθηκε και ο θρόνος της στην Κάτω Μονή, όπου παρέμεινε αμετακίνητη.

Αλλά και στην περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας, οι κάτοικοι διηγούνται ότι πολύ παλιά -ίσως γύρω στα 1890- ο τόπος τους κόντεψε να καταστραφεί από τα κοπάδια της ακρίδας που είχαν ενσκήψει σε αυτόν. Με μεγάλη πίστη μετέφεραν την Αγία Εικόνα, τέλεσαν Θεία Λειτουργία και παράκληση και την άλλη ημέρα όλη η ακρίδα βρέθηκε ψόφια στα χωράφια και στις ακτές. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο έσωσε η Εικόνα της Παναγίας Ξενιάς τον ίδιο τόπο από την ξηρασία το 1977.

Ιερά Κειμήλια και αναστήλωση της Παλαιάς Μονής

Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου, στην απόδοση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και πλήθη πιστών προστρέχουν για να προσκυνήσουν την θαυματουργό εικόνα της. Στο εσωτερικό του μοναστηριού φυλάσσονται αρκετά ιερά κειμήλια, ανάμεσα σε αυτά και τεμάχιο της Αγίας Ζώνης της Παναγίας, που δωρήθηκε προς την Ιερά Μονή Παναγίας Ξενιάς από την Ιερά Μονή Βατοπεδίου το 1522.

Ο προσκυνητής έχει τη δυνατότητα να προσκυνήσει την Αγία και Θαυματουργό Εικόνα, την Τιμία Ζώνη και αρκετά από Ιερά Λείψανα, όπως επίσης και να συλλέξει πολύτιμες πληροφορίες για τα χειρόγραφα βιβλία και άλλα έντυπα με θρησκευτική και ιστορική αξία, που έχουν βρει τη δική τους θέση στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού.

Σχετικά με το θέμα της αναστήλωσης, πρέπει να αναφερθεί ότι παρ’όλες τις προσπάθειες εκ μέρους της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, η κατεστραμμένη από τον σεισμό Ιερά Μονή δεν μπόρεσε να ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα. Έτσι από το 2016 έχει συσταθεί επιτροπή, η οποία ανέλαβε τον αγώνα της αναστηλώσεως. Οι εργασίες που αποκαταστάθηκαν, καλύπτουν το ένα τέταρτο του συνολικού έργου. Το πρώτο έργο αφορούσε την στερέωση του εδάφους σε βάθος δεκαπέντε μέτρων και συνεχίζει με την αποκατάσταση της τοιχοποιίας και των στεγών, ένα αρκετά μεγάλο έργο που απαιτεί πολύ χρόνο και χρήματα.

Βίκυ Καλοφωτιά

Βίκυ Καλοφωτιά

Η Βίκυ Καλοφωτιά είναι δημοσιογράφος και απόφοιτη του Προγράμματος Σπουδών Δημοσιογραφίας της Γερμανικής Ακαδημίας Δημοσιογραφίας (Deutsche Journalisten Akademie, DJA) αναγνωρισμένη από την Κρατική Υπηρεσία Εξ’αποστάσεως Εκπαίδευσης (Zentralstelle für Fernunterricht, ZFU). Παράλληλα, είναι Πτυχιούχος Δημοσιογραφίας του Κέντρου Ελευθέρων Σπουδών του Ant1, καθώς και του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Επίσης, είναι Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην «Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική: Διδακτική-Προγράμματα Σπουδών» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Έχει εργαστεί σε ποικίλες ενημερωτικές ιστοσελίδες και εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας αλλά και τοπικής αυτοδιοίκησης υπογράφοντας συνεντεύξεις και άρθρα με έμφαση σε θέματα κοινωνίας στο ελεύθερο και διεθνές ρεπορτάζ. Συγχρόνως υπήρξε και ραδιοφωνική παραγωγός παρουσιάζοντας δικές της εκπομπές με προσκεκλημένους εκπροσώπους του κοινωνικού, ιατρικού, πολιτιστικού και επιχειρηματικού κλάδου από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Σκοπός της είναι να ταξιδεύουν παντού μέσα από την πένα της και να καταγράφει με την κάμερα, ανθρώπινες ιστορίες, που εμπνέουν και κινητοποιούν. Ταυτόχρονα αναζητά πρωτότυπα θέματα από όλο τον κόσμο επιχειρώντας να δίνει βήμα σε αφανείς -και όχι μόνο- ήρωες της καθημερινότητας.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *