Την γνώρισα στο αεροπλάνο, που πετούσε με προορισμό την πόλη της Κολωνίας, στη Γερμανία. Ήταν μάλιστα η πρώτη φορά που ταξίδεψε μόνη της στο εξωτερικό.
Ταξίδεψε μέχρι εκεί, με αφορμή τη μεγάλη αγάπη της, τα Μαθηματικά, που στην αρχή ήταν περισσότερο μια σχέση… μίσους, όπως μου εκμυστηρεύτηκε, στη συνέχεια. Έβγαλε το εισιτήριο, έχοντας στο μυαλό της έναν πολύτιμο για εκείνη, σκοπό: να συμμετάσχει σε ένα Συνέδριο Γυναικών Μαθηματικών, που κατέφθασαν στην πόλη, από κάθε γωνιά του κόσμου, προκειμένου να το παρακολουθήσουν.
Όταν οι ρόδες του αεροπλάνου άγγιξαν το έδαφος και άρχισε να τροχοδρομεί, την είδα να δακρύζει κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο. Ήταν μια στιγμή από εκείνες, που ανήκουν μόνο στον εαυτό σου και σε εσένα, γι’αυτό προτίμησα να μην διακόψω τις σκέψεις της και να της ζητήσω να μου αφηγηθεί την ιστορία της, αργότερα, όταν η συναισθηματική της φόρτιση θα είχε κοπάσει.
Το ένιωθα, ότι θα είχε να μου πει πολλά, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Και η κατάλληλη στιγμή για να μου τα πει όλα, ήρθε κάποιους μήνες μετά, όταν πλέον είχαμε επιστρέψει και οι δυο στην Ελλάδα. Συναντηθήκαμε σε μια ατμοσφαιρική καφετέρια, κάπου, στα βόρεια προάστια της Αθήνας.
Και κάπως έτσι, η Κατερίνα Παπαγεωργίου-Καυκά άρχισε να μου μιλάει για όλα…
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
«Μεγάλωσα στην Ορεστιάδα και έμεινα εκεί μέχρι τα δεκαοκτώ. Την πρώτη φορά που άρχισα να ασχολούμαι πιο ουσιαστικά με τα Μαθηματικά, με δυσκόλεψαν. Ήμουν πέμπτη Δημοτικού και με δυσκόλευαν απίστευτα πολύ οι έννοιες, όπως το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο και ο Μέγιστος Κοινός Διαιρέτης.
»Δεν μπορούσα ούτε καν να τα πω, πόσο μάλλον να τα καταλάβω κιόλας. Καθόταν η μητέρα μου δίπλα μου με τις ώρες, για να τα μάθω, λύναμε μαζί προβλήματα για εξάσκηση, γιατί πίστευε κι εκείνη, όπως και οι δάσκαλοί μου, ότι τα Μαθηματικά είναι σημαντικά», την ακούω να λέει και με ένα νεύμα τής κάνω νόημα να συνεχίσει, βλέποντας ότι έχει αρχίσει να ξεπερνάει το άγχος που της προκάλεσε, τα πρώτα λεπτά της συνομιλίας μας, το ότι δίπλα της υπήρχε το μαγνητοφωνάκι, που κατέγραφε κάθε της λέξη.
«Στην έκτη Δημοτικού, που ξεκίνησε η Γεωμετρία, μου κέντρισε το ενδιαφέρον, επειδή ήταν τρισδιάστατη και άρχισα και εξοικειωνόμουν με τα Μαθηματικά. Θυμάμαι που πήγε η μητέρα μου να πει στο δάσκαλο να με προσέχει, θεωρώντας -και με το δίκιο της- ότι τα Μαθηματικά δεν ήταν το δυνατό μου στοιχείο. Προς έκπληξή της, όμως, εκείνος της είπε ότι κάνει λάθος και πως αντίθετα ήμουν πάρα πολύ δυνατή! Και από τότε κι έπειτα, με έναν μαγικό τρόπο, άρχισα πραγματικά να αγαπάω τα Μαθηματικά.
»Από το Γυμνάσιο και μέχρι τη Β’Λυκείου, συμμετείχα κάθε χρονιά στους διαγωνισμούς της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας. Στην Α’ Γυμνασίου μάλιστα τα πήγα πολύ καλά, καταφέρνοντας να λύσω ένα πρόβλημα χωρίς να μπορώ ούτε η ίδια να ξέρω πώς έγινε αυτό, αλλά τα κατάφερα!».
Κοιτάζοντάς την, καταλαβαίνω ακριβώς τι σημαίνει να ανακαλύπτεις αυτό για το οποίο είσαι αληθινά φτιαγμένος, έστω κι αν αρχικά φαινόταν ότι θα ήταν το τελευταίο πράγμα πάνω στη Γη, το οποίο θα μπορούσες ποτέ να φανταστείς ότι θα σου «έκλεβε την καρδιά».
Υπήρξαν φορές μέχρι σήμερα, που σκέφτηκε να τα παρατήσει και να ασχοληθεί με κάτι άλλο, εντελώς διαφορετικό;
«Όσο πιο πολύ με δυσκόλευαν οι μαθηματικές πράξεις, τόσο εγώ πείσμωνα και ήθελα να τα καταφέρω και να βρω τη λύση. Υπήρξαν και φορές, που από την απογοήτευση έκλαιγα, γιατί ήμουν τελειομανής και σαν παιδί δεν μπορούσα να διαχειριστώ καθόλου καλά την αποτυχία. Όμως, όχι. Δεν σκέφτηκα ποτέ να τα παρατήσω.
»Αποφοιτώντας από το Λύκειο, έδωσα Πανελλαδικές και πέρασα στην Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπου σπούδασα για πέντε χρόνια», συνεχίζει την αφήγηση και πίνοντας μια γουλιά καφέ, τη ρωτάω να μου πει τα πάντα για την εμπειρία της ως φοιτήτρια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην Ελλάδα του 2023 και μάλιστα σε μια σχολή, που θεωρείται από τις πλέον ανδροκρατούμενες.
«Η αναλογία των φοιτητών στη Σχολή μας ήταν αγόρια-κορίτσια 60-40. Πολύ καλύτερα από ό,τι στο παρελθόν και πιστεύω ότι αυτό είναι πολύ αισιόδοξο. Ωστόσο, οι γυναίκες καθηγήτριες είναι ακόμη λίγες. Ίσως στο μέλλον αλλάξει κι αυτό. Μία μάλιστα από αυτές, η κ.Λαμπροπούλου, που μας έκανε Άλγεβρα στο πρώτο έτος και υπό την επίβλεψη της οποίας έκανα και τη διπλωματική μου εργασία και είναι και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Ελληνίδων Γυναικών Μαθηματικών, είναι μια γυναίκα που με ενέπνευσε και θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου σαν εκείνη στο μέλλον.
»Μπορώ να πω ότι γενικά η φοίτηση στη συγκεκριμένη σχολή μου άρεσε πάρα πολύ και είχε απ’όλα. Συμμετείχα σε διάφορες ομάδες, μεταξύ των οποίων σε επιστημονικές, αλλά και στη θεατρική και σε μια ομάδα φεμινιστική στο ΕΜΠ. Ήθελα πάρα πολύ να μπω σε αυτήν και γιατί ήταν και η μητέρα μου μέλος μιας αντίστοιχης ως φοιτήτρια στο παρελθόν αλλά είναι και ένα θέμα που με ενδιαφέρει κι εμένα.
»Πλέον βέβαια η ομάδα αυτή δεν υπάρχει, γιατί οι κοπέλες που το συντηρούσαμε, αποφοιτήσαμε και δυσκολευτήκαμε πολύ να προσελκύσουμε νέο κόσμο. Όσο συμμετείχα κι εγώ, ήμασταν περίπου 15 μέλη και ουσιαστικά αυτό που αναγνωριζόταν από όλες μας ήταν το ότι το ΕΜΠ είναι ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον και λόγω των στερεοτύπων που υπάρχουν γύρω από τα θέματα, τα οποία συνήθως απασχολούν το Πολυτεχνείο.
»Μαζευόμασταν κάθε εβδομάδα και συζητούσαμε ό,τι είχε σχέση με το φύλο και την προσπάθεια των γυναικών να επιβιώσουν ως φοιτήτριες και ιδίως σε μια ανδροκρατούμενη σχολή. Οργανώναμε ομιλίες, εκδηλώσεις και προβολές ταινιών και γενικότερα προσπαθούσαμε να φτιάξουμε ένα δίκτυο προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών.
»Υπήρχαν και μαρτυρίες για διάφορα περιστατικά παρενόχλησης από καθηγητές προς φοιτήτριες, που είχαμε αντιληφθεί. Είχαμε κάνει μάλιστα και μια σχετική διαμαρτυρία αλλά δεν μπορώ να πω ότι δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στο μήνυμα που θέλαμε να μεταφέρουμε προς τα έξω…».
Όσο κι αν ήθελα να τη ρωτήσω αν έγινε κάτι για την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών μέχρι σήμερα, ρίχνοντάς της μόνο μια ματιά, καταλαβαίνω ότι έχει έρθει η ώρα να αλλάξουμε θέμα κι έτσι της ζητάω να επιλέξει τις πιο έντονες αναμνήσεις της από τη συμμετοχή της στο Συνέδριο στη Γερμανία, που στάθηκε κιόλας η αφορμή για την τυχαία γνωριμία μας.
«Ήμασταν εξήντα κοπέλες, από διάφορες χώρες, όπως τη Σουηδία, την Πολωνία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα, που μας ενώνει κάτι κοινό: η αγάπη μας για τα Μαθηματικά. Ήταν καταπληκτικά, έζησα τρεις μέρες σε μια χώρα που δεν είχα πάει ξανά και γνώρισα πολλά καινούρια άτομα.
»Εκτός από τα Μαθηματικά, μιλήσαμε για τα όνειρά μας και τα σχέδιά μας. Ήταν μια εμπειρία, που ειλικρινά δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Με έκανε να σκεφτώ το πώς θέλω να είναι η ζωή μου στο μέλλον. Δεν ξέρω πού θα είναι αυτό και πώς θα γίνει, αλλά θα ήθελα με κάποιο τρόπο να είμαι κοντά στην έρευνα και εκεί που γίνονται νέα πράγματα. Είτε σε κάποιο Πανεπιστήμιο, είτε σε κάποιο ερευνητικό κέντρο. Σκέφτομαι να μεταβώ στο εξωτερικό. Δεν ξέρω ακόμη, θα δούμε…», λέει λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας.
Δεν μπορώ να την αφήσω να φύγει χωρίς να μάθω το τι σημαίνουν γι’αυτήν τα Μαθηματικά με λίγες λέξεις, αυθόρμητες. Και η απάντησή της έρχεται χωρίς δεύτερη σκέψη.
«Τα Μαθηματικά έχουν πλούτο, άπειρους τρόπους σκέψης και δεν έχουν όρια. Όλος ο κόσμος είναι Μαθηματικά…».
*Πηγή φωτογραφιών: Προσωπικό αρχείο Κατερίνας Παπαγεωργίου-Καυκά

Βίκυ Καλοφωτιά
Η Βίκυ Καλοφωτιά είναι δημοσιογράφος και απόφοιτη του Προγράμματος Σπουδών Δημοσιογραφίας της Γερμανικής Ακαδημίας Δημοσιογραφίας (Deutsche Journalisten Akademie, DJA) αναγνωρισμένη από την Κρατική Υπηρεσία Εξ’αποστάσεως Εκπαίδευσης (Zentralstelle für Fernunterricht, ZFU). Παράλληλα, είναι Πτυχιούχος Δημοσιογραφίας του Κέντρου Ελευθέρων Σπουδών του Ant1, καθώς και του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Επίσης, είναι Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στην «Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική: Διδακτική-Προγράμματα Σπουδών» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Έχει εργαστεί σε ποικίλες ενημερωτικές ιστοσελίδες και εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας αλλά και τοπικής αυτοδιοίκησης υπογράφοντας συνεντεύξεις και άρθρα με έμφαση σε θέματα κοινωνίας στο ελεύθερο και διεθνές ρεπορτάζ. Συγχρόνως υπήρξε και ραδιοφωνική παραγωγός παρουσιάζοντας δικές της εκπομπές με προσκεκλημένους εκπροσώπους του κοινωνικού, ιατρικού, πολιτιστικού και επιχειρηματικού κλάδου από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Σκοπός της είναι να ταξιδεύουν παντού μέσα από την πένα της και να καταγράφει με την κάμερα, ανθρώπινες ιστορίες, που εμπνέουν και κινητοποιούν. Ταυτόχρονα αναζητά πρωτότυπα θέματα από όλο τον κόσμο επιχειρώντας να δίνει βήμα σε αφανείς -και όχι μόνο- ήρωες της καθημερινότητας.